ارتباط با کارشناسان...
بام سبز، به مواردی اطلاق می شود كه كاشت گياه بر روی زمین صورت نگرفته و بر روی يك سقف انجام گیرد. بام سبز بامی است كه تمام يا قسمتی از آن با پوشش گياهی، درختان و كف سازی پوشانيده مي شود .انتخاب انواع پوشش گياهی وابسته به شرايط اقليمی، میزان سايه اندازی و كيفيت آب منطقه می باشد تا بتوان در تمامی فصول سال پوشش گياهی را حفظ كرد. بام سبز از عناصر پايدار در طراحی اكولوژی امروزی است و موجب افزايش سرانه فضای سبز، ارتقاءكيفيت محيط سبز و توسعه پايدار شهری می شود.
گرچه اجرای بام های سبز هزينه اوليه ای را به هزينه های ساخت بنا می افزايد، اما در طول مدت استفاده، به دليل كاهش هزينه های مصرفی و موارد ديگر، هزينه های مذكور بازگشت داده خواهد شد. مهم ترين مزايای اقتصادی بام سبز به شرح زير قابل دسته بندی است:
كاهش تبادلات حرارتی و افزايش راندمان دستگاه هاي تهويه مطبوع: وجودفضای سبز دربام، موجب كاهش دمای هوا در سطح بام در تابستان شده و اين كاهش دمای محيط در كاركرد بهينه دستگاه های تهويه مطبوع موثرست.
افزايش كارایی پانل هاي خورشيدي: نگاه داشتن يك درجه حرارت ثابت بر روی سقف موجب بالا بردن كارایی پانل های خورشيدی می شود.
مديريت روان آب ها :با كاهش سرعت آب، ذخیره آب وتصفيه آب حاصل از باران كه به آلاينده ها آلوده شده است قبل از وارد شدن به رودخانه ها و درياچه ها
تعديل اثر جزاير گرمایی: بدنه ها و سطوح ساختمان كه سطح يك شهر را می پوشانند اگر دارای سطوح تیره باشند موجب بالا رفتن حرارت محيط شده كه به عنوان جزاير گرمایی شناخته مي شوند.استفاده از بام سبز مي تواند اثر جزاير گرمایی را با كاشت گياه كاهش دهد.
پاكسازي هوا: جذب و فيلتر كردن آلاينده ها و ذرات معلق توسط گياهان
عايق صوتی: اگر ضخامت خاک بام سبز 20 سانتی متر باشد ، صدا تا ٤٦ دسی بل كاهش می يابد.
ايجاد اكوسيستم طبي براي جانوران و بازگرداندن زيست بوم جانوري به شهرها
اعمال وزن و فشار زياد ناشی از خاک گياهان روفگاردن به سقف و ساختمان احتمال وارد آمدن آسيب به سقف در اثر رشد زياد ريشه گياهان
قيمت نسبتا بالا ، عدم اعتماد به عايق ها، عدم اعتماد به اجرای اصولی عايق ها و گارانتی آن اعمال بار اضافه به سازه ، نگهداری و بهره برداری سخت (مخصوصا در مشاعات) و ترس از آسيب رساندن ريشه گياهان به عايق بام
توجه به شرايط فیزيكی ساختمان و سايت هنگام احداث بام سبز و طراحی آن از اهميت زيادی برخوردار است.مشخصات فیزيكی بام كه در هنگام طراحی بايد بدان توجه كرد به شرح زير است :
شيب بام : شيب ١تا 30 درجه برای جلوگیری از فرسايش و رانش خاک مناسب است و موجب تثبيت خاک خواهد شد.
جهت: جبهه شمالی و جنوبی بام شرايط نور و گرمایی متفاوتی دارند. همچنین اگر بخشی از بام يا ديوار در سايه درختان يا ساختمان های ديگر باشند،پوشش گياهی به شكل متفاوتی رشد خواهد كرد.
باد: بام و ديوارهای سبز نسبت به بام و ديوارهای ساخته شده با مواد ديگر در معرض خطر كمتری نسبت به طوفان است.
وزن: قبل از نصب بام و ديوار سبز بايد در مورد میزان بار اضافی که سازه می تواند تحمل کند اطلاع یافت. یک لایه نازک بام سبز وزنی معادل 50 کیلوگرم بر متر مربع زمانی که اشباع شده باشد دارد.
سلیقه و هدف طراح و کارکرد مورد انتظار (عملکردی یا زیست محیطی )
شرایط سازه
شرایط اقلیم
اجرای بام سبز بر روی بام يك ساختمان بار اضافه ای را به آن تحميل خواهد نمود. پيش بينی بام سبز در هنگام طراحی بنا سبب مي شود كه هزينه قابل توجهی به هزينه سازه ساختمان اضافه نشود انتخاب نوع بام سبز بايد با توجه به محدوديت های آن صورت گیرد . وزن يك بام سبز كه به عنوان بار مرده وارد بر سقف محاسبه مي شود، وزن لايه های مختلف بام سبز، وزن لايه بستر كشت و گياهان كاشته شده در آن را در بر می گیرد. لازم است وزن لايه زهكش نیز با اين فرض در نظر گرفته شود كه به میزان حداكثر ظرفيت خود دارای ذخیره آب است و خاک نیز از آب اشباع شده در نظر گرفته شود.بار اجزای معماری همچون مسیرهای حركتی و كفپوش ها، ديوارها، بركه های آب، مكانهای بازی، درختان و بوته های بزرگ به همراه بار زنده بر اساس ظرفيت حضور افراد بر روی سقف در هنگام ساخت بايد منظور شود. محاسبه بار باد و ضريب در نظر گرفته شده برای آن الزامی است.
(1بر مبنای نوع ساختار
(2بر مبنای نوع اجرا
مهم ترين شاخص های دسته بندی انواع بام های سبز از نظر نوع ساختار شامل كاركرد بام ، ضخامت لايه خاک ، ظرفيت نگهداری آب و نوع گياهان ( از نظر عمق ريشه و ارتفاع) هستند. بر اساس اين شاخص ها ، بام های سبز از نظر نوع ساختار به دسته اصلی تقسيم می شوند :
بام های سبز گسترده
بام های سبز نیمه فشرده
بام های سبز فشرده
ملاحضات : تمام سطح نياز به زهكشی دارد - مناسب برای ساختمان ها كه محدوديت در افزايش بار سقف دارند
مزايا : اجرای راحت تر – نياز به نگهداری كم – قابل استفاده در اكثر بناها - هزينه احداث كم –اجرا روی بام ها تا شيب 30درصد- وزن سبك تر معايب : منافع شخصی كم – تنوع گياهی كم
كاركرد: اين نوع بام امكان ايجاد فضا به عنوان فضای باز سكونتی را فراهم می آورد.
ضخامت بام : 20 تا 30 سانتی متر وزن بام : 350 تا 700كيلوگرم بر متر مربـع نوع گياهان : گياهان پوششی ، بوته ای و درختچه ای سيستم آبياري : بهتراست سيستم آبياری كامل استفاده شود.
ملاحضات : گياهان كاشته شده نياز به مراقبت بيشتری نسبت به بام سبز گسترده دارند امکان نصب برخی تجهیزات وجود دارد دارد- مناسب برای ساختمان هایی با ظرفيت بارگذاری بيشتر نسبت به بام سبز گسترده - اجرا روی بام ها تا حداكثر شيب ١٠درصد – شراايط نگه داری متوسط و به طور متناوب مزايا : هزينه احداث كمتر از بام سبز متراكم – تنوع گياهی بالاتر نسبت به بام سبز گسترده
كاركرد: باغ و پارک – بام تبديل به يك فضای باز برای استفاده ساكنین می شود.می¬توان فضای مخصوص نشستن، بركه و حوض و ... ايجاد نمود.
ضخامت بام : ٣٠تا 100سانتی متر
وزن بام : ٧٥٠تا ٠٠٠٢كيلوگرم بر متر مربـع
نوع گياهان : تنوع بالایی از گياهان علفی تا درخت و درختچه سيستم آبياري : نياز به سيستم آبياری خاص دارد.
ملاحضات : امكان به كارگیری تجهیزات و امكانات مختلف باغ سازی در آن فراهم است. نياز به نگهداری پيوسته و منظم دارد.قابليت استفاده در بناهای مستحكم دارد- اجرا پيچيده تر و تخصصی تر - معمولا مسطح است و شيب آن حداكثر ١٠درصد مزايا : تنوع گياهی زياد - منافع شخصی بيشتر معايب : هزينه نسبتا بالا
سیستم درجا
سیستم مدولار
سیستم گیاهان رول شده
تمام لايه های بام سبز به صورت تفكيك شده بر روی بام اجرا می شوند قابليت تنوع اجرا بر روی شكل های مختلف بام را دارد امكان اجرا برای انواع مختلف بام سبز را دارد.
بر روی بام ساختمان های نوسازو ساختمانهای قديمی قابل اجرا هستند. متشكل از جعبه های مستطيل شكل حاوی يك لايه زهكش، لايه فيلتر و بستر كشت هستند كه گياهان از پيش در آن روييده اندو آماده سازی شده اند. اين قطعات مستطيل شكل در كنار يكديگر بر روی سطح قرار گرفته و كل آن را مي پوشانند. لايه های عايق رطوبت و ضد ريشه اغلب به صورت درجاروی سطح بام نصب مي شود. نوع گياهان و عمق بستر كشت متفاوت بوده و اغلب از75 تا 300 ميليمتر متغیر است.
-در اين سيستم لايه خاک و گياه متصل بهم است.
-به صورت لوله شده به محل آورده و در روی سطح پهن مي¬شود.
-اين سيستم بيشتر گياهان سبز پوشاننده چمنی را شامل می شود.
-آماده سازی سريـع از مهمترين مزايای آن محسوب می¬شود
-نصب سريـع و آسان
-بر روی بامی كه عايق رطوبت دارد قابل اجرا است.
-بعد از محاسبه و اطلاع يافتن از میزان بارگذاری مجاز بر سقف اجراء شده با توجه به محاسبات سازه ای ساختمان، زيرسازی انجام می شود. زيرسازی شامل كروم بندی و ايزولاسيون و شبكه بندی آهنی است.
-كروم بندی و اجرای شيب به سمت چاه خروج آب جهت هدايت آب باران و برف و نیز آب حاصل از آبياری گياهان و چمن موجود در بام انجام می شود. برای بام های سبز رعايت حداقل ٢درصد شيب برای خروج آب الزامیاست.
-بعد از شيب بندی، ايزولاسيوند بام اجراء می گردد. ايزولاسيون می تواند ايزوگام و يا ورق های عايق بندی مانند ژئوتكستايل، ژئو ممبران، ژئوكامپوزيت و ... باشد. انتخاب جنس ايزولاسيون كف بام بر اساس نوع منطقه و شرايط آب و هوا صورت می گیرد.
-بعد از اجرای شيب بندی و ایزولاسیون نوبت به اجرای شبکه بندی آهنی است اجرای شبکه آهنی با بار از پیش محاسبه شده اهمیت زیادی در زیرسازی بام سبز دارد زیرا در زیر این شبکه تاسیسات برقی و مکانیکی اجرا خواهد شد و نیز مسیر خروج آب از زیر این شبکه خواهد بود. شبکه بندی گسترده آهنی با استفاده از قوطی های 4*4 و در برخی جاها 4*8 می¬باشد. قبل از جوشکاری و شروع شبکه بندی از ضد زنگ جهت پوشش قوطی ها استفاده می¬شود اجرای شبکه آهن به صورت مربعی و درابعاد 30 یا 40 سانتی (بسته به نوع طراحی) می باشد ارتفاع این شبکه از کف بام بین 15 تا 30 متر می¬باشد این ارتفاع از کف به جهت عبور لوله های تاسیساتی برق،آّب، گاز و نیز عبور آب باران و.. است.
-بعد از اجرای شبكه آهن و ايجاد ارتفاع مورد نظر، نوبت به عبور تاسيسات است. لوله های آب از فلكه اصلی آب كه به پشت بام رسيده را مدنظر قرار داده و بسته به نوع طراحی باكس های گل و گياه در قسمت های مختلف بام، شلنگ های آبياری را از زير شبكه آهن عبور می دهيم و به نقاط مورد نظر می رسانيم. چنانچه از سيستم مه پاش در آلاچيق و يا قسمت های مختلف بام نیز بخواهيم استفاده كنيم بايد شلنگ های مخصوص مه پاش و اتصال آن ها به سيستم آبياری را مدنظر قرار دهيم. سپس لوله های برق و عبور كابل ها را شروع می كنيم و مانند لوله كشی آب، به نقاط موردنظر نورپردازی كه قبلا در طراحی مشخص شده، لوله های برق را عبور می دهيم. بايد مدنظر داشت نورپردازی هم برای ديوارها و هم كف و همچنین برای قسمت هایی مانند باربكيو و محل پمپ سيستم آبياری مورد نياز است. لوله کشی گاز در صورت نياز برای گرم كردن محيط آلاچيق (در زمستان) انجام خواهد شد. البته بسته به نوع طراحی ممكن است از هيتربرقی استفاده شود.
تاسيسات زهکشی شامل :
خروجیهای سقفی
لوله های داخلی
آب راه هایی در مقابل درب ها ناودان
فواره های پاششی
سرريزهای اضطراری
زهكشی سقف های شيب دار:
زهكشی سقف های شيبدار از طريق نوارهای ماسه ای يا از طريق لوله های زهكش یا آبروها و ناودانهای خارجی يا داخلی سقف صورت مي گیرد.
-در اين مرحله طبق طراحی انجام گرفته، محل های موردنظر جهت ساخت باكس گل و گياه را با قوطي آهنی ٤* ٤آهن كشی می كنيم. اين آهن كشی به شبكه آهنی زير اتصال داده می شود. قوطي ها را از قبل ضدزنگ می زنيم.
داخل این باكس با ورق گالوانیزه ٣ميلی متر كاملا پوشش داده می شود. خم كاری ورق طبق ابعاد بايد از قبل در كارخانه انجام شود و سپس به پای كار ارسال گردد.
- زيرباكس¬ها حتما چندين سوراخ ايجاد می كنيم تا آب حاصل از آبياری گل و گياهان بتواند عبوركند. عمق مناسب برای كاشت گل و درخت و گياه در اين باكسها نبايد از50سانتی¬متركمتر باشد.
-بايد در نظر داشت شلنگ مخصوص سيستم آبياری در محل مورد نظر آماده باشد و به محض كاشت سيستم روشن شود تا روز اول كاشت كاملا گل ها غرق آب شوند. سپس با چوب زيرساز، كار زير سازی باكسها را انجام می دهيم تا برای نصب ترموودآماده باشد. نصب چوب ترموروی چوب زير ساز انجام می گیرد و به و سيله منگنه برقی و پيچ روی آن محكم می شود.
در اين مرحله روی شبكه آهنی كه قبلا اجرا شده است، با ورق پانچ٣ميلی متر بطور كامل جوشكاری می شود. بايد دقت داشت طبق طراحی، قسمت هایی كه در كف، چوب ترموو يا آلاچيق اجرا می شود را نبايد با ورق پوشاند. علت استفاده از ورق پانچ، عبور آب باران از روی كار تمام شده به قسمت زيرين شبكه آهنی است. ورق¬ها نیز بايد از قبل ضدزنگ خورده باشند. روی ورق پانچ با چمن مصنوعی پوشانده می شود. قسمتهایی كه ورق پانچ ندارد، چوب زيرساز به كار برده می شود و سپس روی آن با چوب ترموپوشانده می شود. طبق نقشه های طراحی، آلاچيق، مبلمان و نورپردازی مد نظر جانمایی و اجرا می شود.
بعد از تمیز كردن و نظافت بام نوبت شيب بندی و تعبيه آبراه هاست .لازم است كه شيب بندی مناسب در سطح بام جهت هدايت آب به آبراه ها و تعبيه آبراه به تعداد كافی و متناسب با سطح وهندسه سقف صورت گیرد. از طريق كروم بندی كليه قسمت های بام به سمت ناودان شيب بندی می شود آنگاه بین كروم ها را با بتن سبك پر ميكنند .سپس بر روی سطح بام به ضخامت حدود ٢سانتی¬متر سيمان پخش مي¬كنند و در نهايت بر روی آن عايق رطوبتی اجرا می شود.
اجرای عايق حرارتی در همه موارد الزامی نيست؛ در اقليم های معتدل،بام سبز می تواند با توجه به ضخامت و نوع گياهان كاشته شده به عنوان عايق حرارتی عمل كند. وظيفه عايق رطوبتی ايجاد سد در برابر نفوذ آب به ساختمان و هدايت به سمت سيستم تخليه است. اين عايق ها به دو دسته عايق های پلی اتيلنی و عايق های پايه قیری تقسيم مي شوند كه امكان استفاده از هر دو نوع در ساختمان وجود دارد.
اين نوع عايق در برابر نفوذ ريشه مقاوم است و از نوع عايق بندی ممبران چند لايه است كه¬ به شكل تخصصی برای محل های كشت طراحی و بهينه سازی شده است. در عايق بندی محل های كشت ،لايه ممبران دارای نوعی مواد ضد ريشه (Antiroot)است كه مانع رشد و نفوذ ريشه به آن مي¬شود ايزولاسيون ضد ريشه معمولا فقط برای باغچه های كشت يا فلاورباكس ها انجام میشود اما اگر تمام سطح روف گاردن با گياهان پوششی يا چمن طبيعی كشت شود ايزولاسيون تمام سطح بام از نوع عايق ضدريشه روف گاردن می باشد.
اين لايه وظيفه محافظت از لايه ضد ريشه را در برابر نیروی پانچ ناشی از لايه زهكش به عهده دارد با توجه به اينكه بار خاک و گياهان بصورت كامل بر روی لايه زهكش وارد مي شود و از آنجا كه شكل لايه زهكش به گونه ای است كه اين فشار را به صورت نقطه ای به لايه ضد ريشه وارد مي¬كند لذا به لايه ژئوتكستايل جهت محافظت از لايه ضد ريشه در برابر آسيب و سوراخ شدن نياز مي باشد. برای محافظت از لايه ضد ريشه در برابر فشار پانچ ذكر شده از لايه ژئوتكستايل نبافته يا نمدی با وزنی بین
300 تا 500 گرم بر متر مربـع و از جنس پلی پروپيلن و يا پلی استر استفاده مي شود.
زهكش ها لايه پليمری هستند كه معمولا از جنس پلی پروپيلن و در شكل¬ها و ابعاد گوناگون ساخته مي¬شوند. برخی از زهكش های مورد استفاده در بام سبز به گونه ای طراحی مي¬شوند كه علاوه بر هدايت جريان آب اضافی موجود در گلدان¬ها امكان ذخیره آب را داشته باشند تا به اين ترتيب خاک گلدان¬ها مدت زمان بيشتری مرطوب بماند و نياز به آبياری كاهش پيدا كند برای انتخاب زهكش مناسب بايد به نكاتی مانند عمق كاشت گلدان ها ،میزان بارندگی ،حجم آبی كه وارد گلدان ها مي¬شود، نياز آبی گياهان ،ابعاد و اندازه های زهكش، مقاومت فشاری زهكش،سرعت تخليه آب و میزان ذخیره آب توجه نمود.
وظيفه اين لايه جدا سازی و تفكيك ذرات خاک و آب مي¬باشد به گونه ای كه مانع حركت وتخليه آب نشده و در عین حال از ورود ذرات خاک و ... به سيستم زهكشی و تخليه آب ساختمان جلوگیری می نمايد.
لایه فيلتر از جنس ژئوتكستايل نبافته است. تفاوت عمده ژئوتكستايل محافظ با ژئوتكستايل فيلتر، وزن و ضخامت آن¬هاست. ژئوتكستايل فيلتر وزنی معادل ١٥٠تا ٣٠٠گرم بر متر مربـع(گرماژ)دارد و ضخامتش كمتر می¬باشد در حالی كه ژئوتكستايل محافظ وزنی معادل ٣٠٠تا ٥00گرم بر متر مربـع دارد.
سه معيار قابليت جذب و نگهداری آب ، وزن كم و امكان تغذيه ريشه گياه با مواد معدنی از مهم ترين معيارهای تركيب مناسب اجزای خاک محسوب مي شوند.
گياهان مورد نظر بايد متناسب با نوع اقليم منطقه و نوع بام سبز انتخاب شوند.
پوشش گياهی
بستر كشت
لايه فيلتر
لايه زهكش
لايه محافظت
لايه ضد ريشه
لايه عايق رطوبتی
عايق حرارتی
لايه كنترل بخار
لايه حفظ آب
لايه ضد لغزش
به منظور افزايش كارایی بام های سبز، به خصوص در زهكشی و هدايت مناسب جريان آب ، تجهیزاتی به عنوان اجزای جانبی بام سبز به كار میروند. نمونه هایی از اين محصولات عبارتند از:
تجهیزات مرتبط با دفع آب مانند كفشور، كانال ها و لوله های عبور آب، دريچه ها، اتاقك بازديد، شبكه های پوشاننده كانال ها، كانال های عبور لوله های تاسيساتی
لبه های جدا كننده و حائل ها كه از مصالح بتن، پلاستيك فشرده و يا آلومينيوم و ورق گالوانیزه قابل ساخت هستند. كف پوش ها ،پايه های نصب كفپوش، جدا كننده ها ،جان پناه ها و موارد مشابه
-محل تخليه آب بام همواره محل مناسبی برای رشد ريشه های گياه محسوب می¬شود.به طوری كه گاه ايجاد شبكه درهم پيچيده ای از ريشه ها موجب گرفتگی لوله تخليه آب بام مي شود.
-به منظور ممانعت از چنین اتفاقی از دريچه های مشبك با قابليت بازديد برای مصون نگاه داشتن خروجی های آب بام از هجوم ريشه گياهان استفاده مي شود. جنس اين دريچه ها پلاستيك فشرده يا ورق های گالوانیزه هستند. بهتر است كه در حدفاصل دريچه و محل كاشت گياه از حايلی شن ريزی شده استفاده شود
جدا كننده ها سطوحی اغلب ال شكل و مشبك هستند كه نقش حائل ميان بخش های شن ريزی شده يا پرشده با مصالح ديگر را دارند. استفاده از سطوح مشبك به منظور امكان عبور جريان آب از دو طرف و عدم سد كردن مسیر آن الزامی است. جدا كننده ها بر روی لايه فيلتر قرار می گیرند و تثبيت می شوند. جنس جدا كننده ها از مصالح ورق گالوانیزه، پلاستيك فشرده و در مواردی بتن مي باشد.
اين قطعات اغلب در نقاط تماس با بازشوهاو يا حدفاصل ميان دو مصالح در كف بام به شمار می رود و وظيفه هدايت روان آبها را در سطح بام بر عهده دارند.
كفپوش ها مانند كفپوش های سفالی پلاستيكی و يا چوبی پايه دار كه مسیرهای حركتی را هم تراز سطح پوشش گياهی تنظيم مي¬كند از ديگر اجزای جانبی بام سبز به شمار می روند.
ارتفاع جان پناه پشت بام، روفگاردن،بالكن ،تراس ،ايوان و غیره بايد بيش از ١٢٠سانتيمتر باشد تا از سقوط افراد جلوگیری شود. اگر ساخت جان پناه با روش ديوارچينی انجام شود بايد پهنای0 ١تا ٢0سانتیمتری برای آن در نظر گرفته شود.ديوارچينی هم استانداردهای خاص خود را دارد؛ برای مثال بايد در ساخت آن از آجر سيمان يا بتن و قرنیز استفاده شود. ارتفاع ساختن جان پناه شيشه ای و فلزی بايد حداقل ١٢٠سانتيمتر باشد. در جان پناه شيشه ای بايد از شيشه سكوريت با ضخامت تضمین شده استفاده كرد.انواع متریال مختلف مي توانند در ساخت جان پناه روفگاردن مورد استفاده قرار گیرند از برجسته ترين و رايج ترين متریال به كار رفته در جان پناه ميتوان به شيشه، چوب پلاست و فلز اشاره كرد .
اگر شيب بام سبز زير ٤5درجه باشد امكان استفاده از تكنيك بام سبز شيب دار وجود دارد. به دليل وجود برخی مشكلات ساختاری استفاده از هر نوع گل و گياه در سقف های دارای شيب بيش از ٤5درجه ممنوع است. برای بام سبز شيب دار مي توان از لايه بندی های بام سبز مسطح(بام های سبز مسطح به بام هایی گفته می شود كه شيب آن ها بین ٣تا ١٠درجه باشد) استفاده كرد با اين تفاوت كه بايد نگه دارنده ی بستر كشت را هم به كار برد. برای اين منظور بعد از لايه فيلتر در قسمت بستر كشت ،ژئوسل به منظور تثبيت خاک قرار داده مي شود. ژئوسل مانع نشست خاک و فرسايش آن می شود. در شيب های بيش از 20درجه استفاده از محافظ شيب و سازه ضد لغزش الزامی است. استفاده از گياهانی كه نياز به آبياری فراوان دارند بر روی سطوح شيبدار ممنوع است.
در روزهای گرم ، گياهان بام سبز نياز به آبياری روزانه دارند.
شرايط اساسي انتخاب سيستم آبياري بام سبز:
1. خصوصيات خاک
2. شيب زمین
3. شرايط آب و هوایی
4. منبع تامین آب
5. نوع گياهان و گل های كاشته شده
6. منابع مالی
كليه سيستم¬های آبياری دارای اجزای مشخصی هستند كه چه به صورت دستی و چه به صورت اتوماتيك عمليات آبياری را انجام می¬دهند. بخش پايه تمام سيستم ها منبع آب و برق، تانك ذخیره آب، پمپ و سيستم انتقال آب به گياهان است.
جزئيات اجزاي آبياري اتوماتيك
تايمرهای آبياری اتوماتيك (تك خروجی و چند خروجی ) (آنالوگ و ديجيتالی)
لوله های پلی اتيلنی آبياری
اتصالات (زانویی و سه راهی)
ميخ های تثبيت كننده لوله در بستر خاک
قطره چكان(دريپر )
آب پاش
هدف از به كار بردن كلمه ديم در اينجا استفاده گياهان بام سبز از بارش های طبيعی برای تأمین نياز آبی است.
در سيستم آبياری دستی بر روی بام شیر برداشت برای تأمین آب در نظر گرفته می شود. تعداد و محل شیرهای برداشت بر اساس مساحت بام و طول شلنگ آب پاش تعيین می گردد به گونه ای كه تمام سطح بام پوشش داده شود. علاوه بر آن بايد فشار لازم برای پاشش آب به وسيله پمپ تأمین شود وبهتر است يك تانك نیز برای كمك به عملكرد پمپ در نظر گرفته شود. در آبياری دستی می توان مسیرهای دسترسی به بخشهای مختلف را با كفپوش مشخص كرد تا از لگد شدن گياهان خودداری شود و برای آبياری از پاش مناسب استفاده كرد. در مناطقی كه گرما يا خشكی در چندماه محدود از سال وجود دارد استفاده از سيستم آبياری دستی مناسب است چون در ساير ماه هاآب از طريق بارندگی تأمین می شود.
آبياري بارانی:
-بهترين استفاده از روش آبياری بارانی برای سطوح چمن كاری است. در اين روش آبپاش ها آب را به صورت قطره های كوچك بر روی گياهان می ريزند. اين روش آبياری به دليل دمای زياد بام و افزايش تبخیر به اندازه آبياری قطره ای كارآمد نيست اما می¬تواندبه بالا بردن رطوبت محيط و كاهش دما كمك كند. انواع مختلفی از پاشنده ها برای استفاده در اين روش وجود دارد مانند آبپاش ثابت نوسانی و چرخشی كه نوع و محل قرارگیری آنها بر اساس مساحت شعاع پاشش،نوع گياهان و نياز آبی تأمین می¬شود.
سيستم قطره ای جديدترين، دقيق ترين و بصرفه ترين روش است. در اين روش لوله های آبياری در روی خاک خوابانده شده يا در لابه لای خاک دفن می¬شود و آب ازطريق نازل¬های كوچك نصب شده بر روی لوله¬های¬فرعی وارد خاک می شود در نتيجه آب مصرفی به طور مستقيم در دسترس ريشه قرار می¬گیرد. در آبياری قطره ای آب خارج شده از زهكش و آب تبخیر شده كمترين میزان ممكن است. در اين سيستم امكان تناوب آبياری باحجم كم وجود دارد به اين صورت كه به جای آبياری يك مرحله و با حجم زياد، آبياری در چند مرحله و با حجم كم انجام میگیرد و رطوبت هميشه در دسترس گياه خواهد بود.انتخاب نوع لوله و نازل ها بر اساس نوع گياه و میزان آب مورد نياز آن است.
در بام های شيب دار لوله های آبياری در عرض شيب قرار گرفته و به صورت عمود به لوله اصلی انتقال آب متصل می¬شود. آبياری به روش قطره ای، وزن وارد شده به سقف را كاهش می دهد چون حجم آب در مقادير كم به خاک وارد می شود. اگر چه استفاده از سيستم آبياری قطره ای هزينه بيشتری دارد اما معمولاً اين هزينه اوليه در مدت طولانی جبران خواهد شد.
هزینه بام سبز به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل:
فضای سبز روی بام می تواند با توجه به سلیقه و شرایط آب و هوایی منطقه انواع مختلفی داشته باشد. این فضای سبز شامل گیاهان پوششی و یا مجموعه ای از درختان و درختچه هاست. با توجه به نوع گیاهان و تراکم فضای سبز هزینه اجرای روف گاردن متفاوت خواهد بود.
ابعاد اجرا شده نیز جز مهم ترین عواملی هستند که بر روی قیمت تاثیر گذار میباشند. برای اجرای بام سبز در ابعاد بزرگتر نیاز به گلدان های بیشتر با تجهیزات بیشتر نیز میباشد که همگی می توانند هزینه را تغییر دهند. به طور کلی اکثر شرکت ها بعد از انتخاب نوع گیاهان و تجهیزات لازم قیمت را به صورت متری محاسبه میکنند.
یکی از پارامتر های دیگری که بر روی قیمت می توانند تاثیر گذار باشند. تجهیزات استفاده شده می باشد. شما اگر بخواهید در بام سبز خود از مبلمان، اجرای باربیکیو، اجرای نورپردازی و … هم استفاده کنید هر کدام از آنها به طور جداگانه دارای قیمت های مختلف هستند که در صورت داشتن آن امکانات نیز قیمت نهایی افزایش خواهد یافت.
یکی از مسائل مهم در تعیین و مشخص نمودن هزینه اجرای روف گاردن آبیاری ست. می دانید که یکی از عوامل مهم نگهداری از گیاهان بام سبز آبیاری آن است. به طور معمول به دلیل محدودیت هایی که در زمینه بهره گیری از نیروی انسانی در جهت آبیاری و باغبانی وجود دارد به طور معمول از آبیاری اتوماتیک و قطره ای استفاده می شود. اگر چه ممکن است در نگاه اول آبیاری اتوماتیک هزینه بیشتری داشته باشد اما در مدت زمان طولانی صرفه اقتصادی بسیار بالایی به نسبت قیمت و کارکرد خود دارد.
آلاچيق/ جكوزی/ پرگولا/ پل/گلخانه/نيمكت/آبنما/آتشدان/ آبراهه/تاب/باربيكيو/آرک/ جان پناه/فلاورباكس/ سايبان/ديوار سبز/ استخر/آربور
آبنما
از لحاظ ظاهری به دو دسته هندسی و طبيعی تقسيم می شوند.
براساس چگونگی پمپاژو جريان آب به دو دسته ثابت و متحرک تقسيم بندی می شوند.
از انواع آلاچيق روفگاردن می توان به آلاچيق شيشه ای، چوبی، فلزی و آلاچيق روفگاردن فايبرگلاس اشاره كرد. اين آلاچيق ها بايد با توجه به شرايط محيطی و مقدار فضا كه در اختيار داريد، انتخاب شود. استفاده از آلاچيق های چوبی و فلزی در آب و هوای مرطوب مناسب نيستند. چرا كه در مدت زمان سريـع تری دچار فرسوگی می شوند.
آتشدان ها را می توان بسته به فضا به صورت ذغالی، برقی و شعله ای اجرا كرد.
انواع متريال برای فلاورباكس شامل :فايبر گلاس،PVC، كامپوزيت،سفال،فلز،سنگ طبيعی،بتن، چوب های طبيعی و فرآوری شده
انواع آبنما باغي مناسب براي روفگاردن
گروه اول : آبنماهای آبشار شامل نازل های پرده آب، نی ريز، آبنما ديواری آبريز و كرتین
گروه دوم : آبنماهای بارانی شامل آبنمای ريزشی و نواری گروه سوم :آبنماهای حوض شامل انواع بركه، حوضچه، آبراهه و جام
گروه چهارم : آبنماهای ديواری شامل آبنمای شيشه ای، ديوار خيس، آبنمای مشی و آريا وال
گروه پنجم : آبنماهای آب و آتش شامل پكيجهای آب و آتش و آتشدان
ساخت آلاچيق روفگاردن علاوه بر موارد عمومی ساخت و اجرای آلاچيق دارای يكسری نكات و ملاحظات می باشد كه بايد با حساسيت بيشتری مد نظر قرار گیرد تا در استفاده از آنها بتوان بهترين بهره را برد. وزن: آلاچيق مستقر بر روی بام و فضای روفگاردن نمی¬تواند وزن سنگین و بالایی داشته باشد چرا كه وزن زياد می تواند سازه را دچار آسيب نمايد لذا ساخت آلاچيق های سنگی و سيمانی و يا استفاده از گابيون در ديواره ها به دليل وزن زياد مردود بوده و اگرچه در محوطه سازی می تواند مناسب باشد اما درروفگاردن توصيه نمی¬شود. آلاچيق بايد بر روی سطحی مستحكم قرار بگیرد بنابراين محل مناسب جايگذاری آن،ستون¬های ساختمان می باشد.محل نصب آلاچيق بايد كاملا مسطح و بدون ناهمواری باشد. همگونی با ساير اجزا: در ساخت آلاچيق روفگاردن بايد آن را به عنوان جزیی از يك كل ( روفگاردن) در نظر گرفت و تناسب آن با ساير آيتم¬های بام سبز مانند انواع فلاورباكس ها، آبنما وآتشدان و … لحاظ نمود چرا كه در غیر اين صورت ممكن است مطلوبيت نهایی حاصل نگردد. پوشش در مقابل عوامل محيطي: در اجرای آلاچيق روفگاردن بايد جهت وزش باد و تابش آفتاب را در نظر گرفت و ديوارها و سقف را متناسب با آن¬ها طراحی و اجرا نمود تا از گزند عوامل طبيعی در امان بودوبتوان به راحتی ازآن استفاده كردچراكه در روفگاردن،ارتفاع شدت باد وباران وآفتاب بيشتر بوده و می تواند مانع بهره مندی از آلاچيق گردد.
باربيكوگازی
باربيكيو ذغالی
باربيكيو برقی
باربيكوسنگی
باربيكيو آجری
باربيكيو بتنی و سيمانی
باربيكيو چوبی
باربيكيو فلزی
-توجه به جهت وزش باد
-توجه به جهت تابش آفتاب و سايه
جايگاهی كه باربيكيو در آن دارد تاثیر مستقيمی در كيفيت كاربری آن خواهد داشت.رعايت ايمنی مهم ترين نكته است و در مرحله بعد دور ماندن از جهت دود باربيكيو هم بايد مورد توجه قرار بگیرد.برای ايمنی بايد فاصله مناسب بین كوره و مواد مستعد آتش در روفگاردن مثل سطوح چوبی و آلاچيق در نظر گرفت.باربيكيو هميشه روی يك سطح تمیز و صاف به دور ازهرگونه
بقايای احتمالی قابل اشتعال مانند زباله ها ،درختان كم ارتفاع و فلاورباكس ها باشد.
انواع استخر:
از نظر اجرا به دو دسته ثابت وپرتابل تقسيم مي¬شود علاوه بر آن سازه استخر مي¬تواند دائمی يا موقت باشد. استخرهای ثابت همه از نوع دائمی هستند و در محل اجرا مي-شوند در حاليكه استخرهای پرتابل بر اساس نياز مي¬توانند دائمی (مانند استخرهای فايبر گلاس) و يا موقت(مانند استخرهای بادی) باشند.
١-سازه سقف بايد توان تحمل وزن استخر و آب درون آن را داشته باشد و اين وزن از ابتدا در طراحی ساختمان محاسبه شود. در ساختمان¬های ساخته شده نوع و اندازه استخر بر اساس قدرت تحمل بام انتخاب مي¬شود.
٢- سطح بام بايد صاف و مسطح باشد و بر روی سطح پشت بام
برآمدگی يا فرورفتگی وجود نداشته باشد. ضمن آنكه بام های شيبدار مناسب طراحی استخر نيستند.
٣-از جمله ديگر شرايط ساخت استخر در روفگاردن اندازه پشت بام است. پشت بام ساختمان بايد به اندازه ای بزرگ باشد كه استخر بدون مشكل و محدوديت در آن ساخته شود. درروفگاردن های كوچك از استخرهای مناسب مانند استخرهای بادی مي¬توان استفاده كرد.
٤-برای ساخت استخر باید به آب و هوای منطقه توجه كرد به طور معمول احداث روی بام در مناطقی با اب و هوای سرد مناسب نیست در چنین مناطقی آب درون استخر یخ زده و می تواند به بنا آسیب برساند.
كف روفگاردن يا بام سبز با متريال¬های مختلفی می تواند پوشانده شود كه از جمله آن¬ها می توان به چوب ترموود، تایل بتنی و انواع سنگ¬ها اشاره کرد. برای اجرای كفپوش سنگی و بتنی بایستی زيرسازی مسطح و تراز انجام دهيم.
برای اجرای كفپوش چوبی، كف با ترمووديا فلز شبكه بندی شده و بعد تايل ترموود بر روی آن نصب می گردد.
نورپردازی متمركز: دراين نوع نورپردازی، تمام عناصر و المانهای روشنی بخش، به¬صورت متمركز در يك بخش نظیر آلاچيق ها، فضای استخر ،تراس، نشيمن و يا باغچه ها به كار گرفته مي شوند.
نورپردازی گسترده: دراين نوع نورپردازی بام سبز می توان با به كارگیری شيشه و سنگ، برای انتشار و انعكاس نورها در محوطه پشت بام ، جلوه ای خاص به فضای روفگاردن داد.
لامپ های ديواركوب، حسگرهای حركتی، نورهای ريسه ای، چراغ های LED،چراغهای پايه دار، چراغ های دفنی و نور و افكن¬ها
اخبار و اطلاعیه 
خواندنی ها 
خسارات فضای سبز 
عناصر غذایی فضای سبز 
منابع غذایی فضای سبز 
عناصر طبیعی فضای سبز 
بستر کاشت 
هورمون گیاهی 
سبک باغ سازی 
مالچ 
ادوات فضای سبز 
نوار جداکننده ی فضای سبز 
برنامه ریزی فصلی فضای سبز 
.jpg)
