ديوار سبز يا گرين وال (greenwall ) ديواری است كه با نصب بستری مناسب، كاشت بر روی فضای عمودی ايجاد می شود.
ديوار سبز با توجه به طراحی و خواسته كارفرما ممكن است در داخل واحدهای مسكونی، لابی، حياط، بام، تراس و يا حتی بخش هایی از ساختمان مانند ديوارهای پاركينگ، استخر و…نصب گردند.
كاهش هدر رفت انرژی عايق حرارتی ساختمان كاهش دمای محيط افزايش ارزش ملك
كاهش استرس و افزايش سلامت روان تنظيم دما و تهويه هوا
عايق صوتی
كاهش آلودگی هوا
برخی از مشكلاتی كه به مرور زمان ممكن است برای ديوار سبز رخ دهد :
مشكل برای زهكشی گياهان
نفوذ ريشه به بافت اصلی ديوار در زير ديوار سبز
سنگينی بر روی ديوار اصلی ساختمان و در نتيجه احتمال نشست آن
سختی در نگهداری و رسيدگی به گياهان در ديوار سبز
ايجاد بستر مناسب برای ورود حشرات به داخل ساختمان آلرژی افراد ساكن در ساختمان به برخی از گياهان در ديوارسبز
انواع ديوار سبز بر اساس روش اجرا به شرح زير است:
در ديوار سبز كه به عنوان نمای سبز شناخته میشود، گياه رونده يا پيچ، در بین شبكه های فولادی و يا كابل های روكش دار كه تعبيه و نصب می شوند. ديوار سبز كابلی انعطاف خوبی نسبت به سرعت رشد گياهان بالارونده دارد. به كمك توپیها يا اسكوپ های ضدزنگ، قابليت افزايش يا كاهش طول و عرض سازه فراهم میشود. ديوار سبز كابلی برای ديوار سبز بیرونی نمای ساختمان بسيار مناسب است.
در داخل كليه باكس ها،لايه محافظی برای خاک، يك لايه ضد ريشه و يك لايه نگهدارنده آب و لايه هوارسان ريشه در نظر گرفته میشود.
نوع ديگر، ديوار سبز باكسی يا گلدانی يا مدولاراست. آنچه كه در ساختار آن وجود دارد، يكسری پنل های پيش ساخته از جنس ورق گالوانیزه يا پلاستيكی برای كاشت گياهان است كه شامل يك ساختار يا شاسی نگهدارنده و تعدادی باكس میباشد. واحد آبرسانی شامل حداقل يك لوله اصلی متصل به منبع آب و يك واحد انشعابی است كه به لوله اصلی متصل شده و دارای كانال ها و نازل های آبياری زياد و متناسب با تعداد باكس وگیاهان كاشته شده است.
روش هيدروپونيك به عنوان يك روش كشت بدون خاک و بر پايه ی آب است كه بيشتر برای توليدات گلخانه ای مانند توت فرنگی استفاده میشود. اين روش در گرين وال مورد استفاده قرار گرفته و در اين شيوه با توجه به عدم وجود خاک، مواد غذایی مورد نياز گياه از طريق آب در اختيار گياهان قرار می گیرد. استفاده از روش هيدروپونيك، اگرچه روشی جديد و هوشمند است، اما با توجه به اينكه تجهیزات مربوط به نصب و نگهداری آن، نسبت به ساير روش ها گرانتر می باشد، چندان توجيه اقتصادی نداشته و در ازای هزينه بيشتر چندان مزيتی نسبت به ساير روش ها ندارد.
در اين نوع ديوار سبز، بستر كاشت گياهان، گلدان هایی از جنس نمد های پليمری می باشد كه بر روی ديوار نصب شده و كاشت در آن انجام می شود. در اين حالت نياز به زهكشی جدا برای سيستم آبياری نمیباشد. به دليل چينش زير همديگر اين نمد ها آب از نمد اول به سمت نمد دوم حركت می كند. از طريق این سيستم،آبياری ديوار سبز به آسانی انجام شده و سيستم زهكشی مجزا نياز ندارد.
در واقع همان ديوار سبز كابلی يا شبكه ای می باشد با اين تفاوت كه در آن كابل كشی يا نصب شبكه صورت نگرفته و گياهان كاشته شده در باغچه و يا گلدان های پای ديوار، خود به صورت طبيعی و با درگیر شدن با نما از آن بالا رفته و ديوار سبز را تشكيل میدهند.
اين ديوار سبز را بيشتر در حياط منازل قديمی و يا ويلا ها و منازل استان های شمالی ايران میتوان مشاهده كرد. لازم به ذكر است كه اين روش اگرچه ارزان ترين و ارگانيك ترين روش ديوار سبز است، اما ممكن است در طول زمان به نمای ساختمان و يا ديوار ها آسيب وارد نمايد.
ديوار سبز مصنوعی، يك ديوار عمودی است كه از كنار هم قرار گرفتن تعدادی پنل در ابعاد وشكل های مختلف و متفاوت ساخته می شود. پنلهای ديوار سبز مصنوعی به وسيله ميخ، يا پيچ یا سيم به يكديگر نصب و سپس به ديوار متصل می شوند.
منظور از دیوار سبز داخلی، انواع گرين وال است كه در فضای سربسته و عموما درون يك ساختمان نصب میشوند. ازگياهان گرمسیری كه مقاومت كمتری دارند و نسبت به دما و رطوبت حساس تر هستند استفاده می شود.
منظور ديوار سبزی است كه در فضای باز ايجاد می شود.گياهان مورد استفاده چون در مجاورت باد فضای بیرونی هستند بايد مقاوم باشند.
طیف وسیعی از گیاهان برای پوشاندن دیوارها وجود دارند گیاهان مناسب برای دیوار سبز به طور معمول برای داخل ساختمان گیاهان آپارتمانی خواهند بود و برای نمای خارجی ساختمان و محوطه حیاط خانه شامل گیاهان رونده، گیاهان پوششی و بوته های دائمی سبز و گیاهان فصلی گلدار می باشد.
گیاهان رونده مانند یاس امین الدوله، گل ساعتی، گلیسین، پیچ اناری، مو چسب، پاپیتال، آبشار طلایی و ....
گیاهان پوششی مانند فرانکینیا، پیچ تلگرافی، یال اسبی، اسطوخودوس، رزماری، لیزوماکیا، نازفرانسوی و....
پتوس، کروتون، هوستا، دراسنا، سرخس و....
در حالت عادی ديوارها به صورت عمودی تا ارتفاع زيادی عايق بندی نميشوند اما ديوارهایی كه در مجاورت با رطوبت قراردارند مانند ديوار حمام و دستشویی تا ارتفاع ١تا٢٠/١متر عايق بندی ميشوند اين عايق بندی در زير سفيد كاری و گچ ديوار است و با قیرگونی يا ايزوگام انجام ميشود. در شرايطی كه محل نصب ديوار سبز از ابتدای ساخت ساختمان مشخص می باشد بهتر است ديوار مورد نظر به طور كامل عايق بندی گردد. اما در بسياری از پروژه ها اجرای ديوار سبز يا محل نهایی نصب آن بعد از ساخت بنا يا در فرآيند بازسازی انتخاب می شود. در اين نوع از پروژه ها، ايزوگام و قیرگونی قابل اجرا نيست و برای ايزولاسيون ديوار از عايق های مايع پليمری و عايق های نانواستفاده ميشود كه به صورت رنگ يا با اسپری بر روی ديوار پاشيده می شود. جريان آب در ديوار سبز به صورت ثقلی از بالا به پايین است و دربسياری موارد ديوار پايه در مجاورت مستقيم آب قرار نمیگیرد. اما هدف مهم ايزولاسيون ديوار پايه جلوگیری از انتشار رطوبت هوا و بخار آب است. رطوبت به مرور در ديوار نفوذ كرده و باعث گسترش انواع آلودگی های قارچی ميشود به همین دليل بايد ديوار پايه كاملا در برابر رطوبت عايق شود.
-قبل از شروع نصب ديوار سبز، تمام مشخصات و جزئيات می بايست آماده شود مواردی مانند فاصله تا لوله های آب و لوله های فاضلاب میزان صاف بودن و يا ناهمواری ديوار موجود، ابعاد ديوار سبز و .....
-پس از بررسی های اوليه ،نصب ديوار سبز با اجرای زير سازی مورد نياز شروع مي شود در صورتی كه ديوار موجود كاملا هموار است نيازی به شاسی كشی برای اجرای ديوار سبز نيست ولی در غیر اين صورت بايد شاسی مناسب ديوار سبز را اجرا نمود.
انواع سازه های ديوار سبز در داخلی ترين بخش خود دارای لايه عايق رطوبت هستند. به طور كلی بر روی ديوار پايه سازه شاسی فلزی نصب می شود و بر روی آن صفحه PVC يا نوعی از عايق رطوبت نصب مي شود و محل كشت مانند باكس ها و پنل های نمدی بعد از آن قرار ميگیرند .ايزولاسيون ديوار سبز مهمترين مانع برای جلوگیری از نشت رطوبت به تمامی بخشهای پشت آن است.در انواع ديوار سبز مدولار معمولا ايزولاسيون به صورت صفحات پلی اتيلنی شبيه به عايق رطوبتی ممبران ميباشد كه به شاسی كشی متصل شده و مانع از عبور رطوبت می شود. در انواع ديوار سبز نمدی ايزولاسيون ديوار سبز ميتوان به صورت صفحات عايق PVC ، عايق های ممبران و يا تركيب هر دو باشند كه اجرای آنها با توجه به سیستم انجام میشود. لايه های ايزولاسيون ديوارسبز از طريق پيچ های استيل ضد زنگ و يا منگنه های بادی به پايه متصل ميشوند و همین اتصالات ميتوانند منافذ ريزی را برای عبور رطوبت ايجاد كنند بنابراين بعد از اتصال كامل سازه و قبل از شروع كشت بايد آب بندی انجام شود. در مرحله آب بندی با استفاده از چسب آب بندی تمامی اين اتصالات بايد كامل پوشانده شوند و بعد از خشك شدن كامل آنها مرحله بعد شروع ميگردد. علاوه بر منافذ سطح ديوار سبز بايد عبور رطوبت و نشت آب از اطراف ديوار نیز محدود شودبرای اين كار معمولا قاب فلزی از جنس استيل ضد زنگ برای ديوار سبز ساخته ميشود كه ديوار سبز را از پشت ايزولاسيون قاب می كند و منافذ پشت آن نیز با چسب آب بند پر ميشوند. آب زهكشی در ديوار سبز در اثر نیروی جاذبه به سمت پايین حركت مي كند و در صورت نبود هيچ بخشی برای جمع آوری بر روی كف زمین روان خواهد شد .گاتربرای همین منظور در ديوار سبز طراحی شده است كه در پايین ديوار سبز نصب شود. گاترهم مانند قاب ديوار سبز از پشت ايزولاسيون نصب ميشود. جنس آن ،پلاستيك، كامپوزيت يا استيل ضد زنگ است و با شيب ملايم جريان آب را به سمت خروجی فاضلاب هدايت ميكند .گاترمعمولا به شكل يك پارچه بدون منفذو كاملا آب بند ساخته میشود. اما در صورت وجود منافذ ريز آب بندی آن با چسب انجام ميشود.
در اين مرحله نصب مش های فلزی مخصوص برای نصب گلدان های ديوار سبز انجام می گیرد. پنل های فولادی مشبك را می توان توسط پيچ يا توسط عمليات جوشكاری به سطح زير كار متصل نمود.
پس از اتمام نصب پنل های فلزی نوبت به نصب گلدان ها يا فلاور باكسهای ديوار سبز می رسد .فلاور باكس های پليمری كه از جنس پلی پروپيلن هستند دوام بسیاربالایی داشته و با توجه به ابعاد مناسب و قابليت نصب و جدا سازی جداگانه هر گلدان به شما اين امكان را ميدهند كه در صورت نياز هر كدام از گلدان ها را كه لازم باشد بتوانيد از سطح ديوار سبز جدا نماييد .گلدان ها می تواند جنس فلز، پلاستيك و يا فايبرگلاس باشند. درون آن لايه های ژئودرين يادرين شيت(زهكش) و ژئوتكستايل (فيلتر) به كار گرفته می شود.
اين قطعات موجب افزايش كارایی ديوار سبز خواهند شد
١- صافی پخش كننده آب ورودی به گلدان
٢-زهكش و صافی آب خروجی
٣- فيكسچريا قفل نگهدارنده گلدان به پنل های فلزی
٤-لوله های تخليه و درين
ماندگاری و دوام دیوار سبز نیاز به نگهداری و مراقبت منظم دارد. مانند همهی گیاهان زنده فضای سبز، گیاهان دیوار سبز هم نیاز به جایگزینی دورهای دارد تا از دست دادن گیاه جبران شود. بازدید روزانه برای آبیاری و تغذیه گیاه، هرس علفهای خشک، وجین کردن و جایگزینی آن با گیاهان جدید از جمله مواردی است که باید در نگهداری و مراقبت از دیوار سبز به آن توجه نمود. نکتهی مهم دیگر در نگهداری از دیوار سبز، میزان آبیاری گیاهان است. بعضی از گیاهان نیاز به آبیاری روزانه و برخی دیگر نیاز به آبیاری هفتگی دارند. آب برای بقای گیاهان حیاتی است. به همین دلیل این دیوارها دارای سیستمهای آبیاری یکپارچهای هستند تا مراقبت از گیاه آسانتر باشد. مواد غذایی مورد نیاز گیاه هم معمولا از طریق همین آبیاری تامین میشود.پس از نصب گلدان نوبت به نصب سيستم آبياری می رسد. صرفنظر از نوع سيستم ديوار سبز اكثر ديوارهای سبز دارای يكی از دو نوع سيستم آبياری هستند: سيستم گردش مجدد و آبياری مستقيم
در سيستم گردش مجدد منبع آب يك مخزن آبياری است؛ كه يا از راه دور كنترل ميشود يا مستقيما در زير ديواره سبز قرار دارد. مخزن آبياری به صورت منظم و دستی يا اتوماتيك پر ميشود تا آب كافی برای آبياری فراهم شود. آب از مخزن به دیواره سبز منتقل شده و بین گیاهان موجود در دیوار سبز توزيع می شود و مازاد آب توسط سيستم تخليه جمع آوری شده و اين آب زهكش اضافی در پايین ديوار جمع شده و دوباره به مخزن منتقل می شود. سپس از اين آب بارها و بارها استفاده می شود.
در سيستم آبياری مستقيم مخزن آب و پمپ وجود ندارد به جای آن آب آبياری مستقيما از يك منبع آب خارجی به عنوان مثال آب شهر تأمین ميشود به دليل فشار آب موجود در خطوط آب، برای آبياری مستقيم نيازی به پمپ نيست. آب به ديواره سبز منتقل ميشود و به گياهان ديوار توزيـع می شود .آب اضافی آبياری جمع آوری شده و به زهكش و راه آب انتقال می يابد.( مجددا در گردش نيست)
سيستم آبياری ديوار سبز به صورت دستی نوع سوم آبياری است كه در آن شخصی كه از ديوار سبز مراقبت ميكند با استفاده از دستگاه آب كه شامل مخزن است به سيستم ديوار سبز آب میدهد آبياری دستی معمولاً برای ديوارهای سبز كوچك انجام ميشود مزيت آبياری دستی اين است كه نيازی به برق و لوله كشی نيست. صرف نظر از نوع سيستم آبياری مورد استفاده ،اكثر ديوارهای سبز توسط تايمر يا كنترل كننده كار ميكنند. ديوارهای بزرگ سبز به چندين منطقه آبياری تقسيم ميشوند تا قسمتهای مختلف ديواربا سرعت های متفاوت آبياری شوند. به عنوان مثال ممكن است بعصی از قسمت های ديوار سبز بيش از ساير قسمتها به آب احتياج داشته باشند. تايمرسبب ميشود كه شما هرگز نيازمند به زمان ياداوری آبياری و يا باز و بسته كردن شیرهای آب درزمانهای مقرر نداشته باشيد.
تركيب محيط كشت به گياهانی كه برای رشد انتخاب ميشود بستگی دارد.
مرحله آخر از اجرا و نصب ديوار سبز،كاشت گياهان است كه بر اساس طرح ارائه شده در طراحی كاشت انجام می شود. كاشت ديوارهای سبز با گياهان كوچك بسيار آسان است ابتدا گلدان ها با خاک پر شده و سپس گياهان را در خاک گذاشته ميشوند. به طور معمول با توجه به اندازه گلدانی و گياه ٣-١بوته در هر كاشت كافی است.
1-ابتدازيرسازی اوليه شامل پروفيل های گالوانیزه مستقيما روی ديوار موجود نصب ميشوند.
2-روی پروفيلهای گالوانیزه صفحات ضد ريشه و ضدرطوبت قرارميگرندو آب بند ميشوند.
3-پوسته چندلايه هيدروپونيكHIGREENWALL روی صفحات ضد رطوبت نصب ميشوند.
4-پايین ديوارسبز،آبرو كه خروجی آن به كفشور اصلی ساختمان متصل است اجرا ميشود.
5-طرفین ديوارسبز برای جلوگیری از گريز آب با فلاشينگهای جانبی كاور و آب بند ميشود.
6-بالای ديوارسبز يك لاين لوله آبياری اجرا شده كه به كنترلر هوشمند متصل است.
7-در نهايت گياهان داخل بستر كاشت هيدروپونيك كاشته ميشوند.